Kilitleme Etiketleme (LOTO/EKED) Asma Kilidi Nedir ve Özellikleri Nelerdir?

Asma kilitler, kilitleme-etiketleme prosedürlerine  göre bir makine veya ekipman parçasının enerji kaynaklarını kilitlerken gerekli olan bir ara unsurdur. Neden onlardan bir ara unsur olarak bahsediyoruz? Bunlar, ana kilitleme cihazını bloke edilecek enerji kaynağına göre ve kilitli makine veya ekipman üzerinde herhangi bir onarım veya bakım çalışması yapmaya kimin yetkili olduğunu gösteren bir etiketin yerleştirilmesiyle başlayan bir dizinin ortasında bulunur

Bu kilitleme cihazları valfler, elektrikli veya pnömatik ekipmanlar, gaz bileşenleri..vb için kullanılır. Bu tür öğeler kendileri kilitlenemez ve bunun için bir veya birkaç asma kilide ihtiyaç duyarlar.

Amerika İş Sağlığı ve Güvenliği İdaresi “OSHA 1910.147 -Tehlikeli Enerjinin Kontrolü (kilitleme/etiketleme)” standardına göre EKED ürünleri aşağıdaki üç gereksinimi karşılamalıdır;

• Açıkça tanımlanmış olmalıdır. 

Bu gereklilik, bu cihazları uzaktan görünür hale getiren parlak renkler kullanılarak karşılanmaktadır.

• Yalnızca enerji kaynaklarını kontrol etmek için kullanılmalıdır. 

Bu tür asma kilitlerin ev ve işyerlerinde kullanılan kilitler gibi yüksek güvenlikli sistemlere sahip olması gerekmez. Başka bir deyişle, makine veya ekipmanı hırsızlıktan korumak için tasarlanmamıştır. Muayene ve bakım gerçekleşirken ana kilitleme cihazlarını kapatabilmeleri yeterlidir.

• Dayanıklı, uzun ömürlü ve uygulaması kolay olmalıdır. 

Burada, kilitlenen ekipman veya makinenin ürettiği ultraviyole ışınlara, kimyasal maddelere, yüksek sıcaklıklara, elektrik iletkenliğine vb. karşı dirençten bahsediyoruz.

• Krom Çelik: Elektrikle temas riski olmayan makine veya ekipmanlarda kullanılır.

• Paslanmaz Çelik: Yalıtkan modelin gerekli olmadığı makine bakımlarında kullanılabilir. Yüksek nem ve tuzluluk seviyelerine sahip endüstriyel ortamlarda paslanmaz özelliği asma kilide ek direnç sağlar. Ayrıca dış mekan kullanımı için de uygundurlar.

Plastik Reçine: İşçilerin bakım ve onarım çalışmaları sırasında maruz kalabilecekeri olası bir elektrik temasını önlemek için kullanılır.

Kısa, normal, uzun ve tel kelepçe;

EKED asma kilit tiplerinde göz önünde bulundurulması gereken bir diğer husus da kelepçe uzunluğudur. Asma kilitlerde kısa, normal, uzun ve esnek kablo kelepçeli modelleri mevcuttur. Bu farklı kelepçe ihtiyacı nereden geliyor? 

Toz geçirmez kilitler(Dust proof padlock);

Kelepçe ve anahtar, tozlu ortamlarda kullanıma uygun olarak toz geçirmez özellikte tasarlanmıştır. Kimyasallara, aşırı sıcaklıklara ve UV ışınlarına dayanıklılık. Anahtar tutma özelliği asma kilitlerin  açık bırakılmamasını sağlar.

Bu parlak renkler asma kilidin görünürlüğünü arttırır. Ana kilitleme cihazı ve EKED etiketleri ile birlikte, makine ve ekipmanın bakım-onarım için kilitlendiğini bildirmeye yardımcı olurlar. Üzerinde çalışma yaparken diğer işçilerin yanlışlıkla ekipmanı çalıştırmalarını önlerler.

EKED asma kilit renkleri, onarım ve muayene işinden sorumlu işçilerin erişim alanlarını belirlemek için de kullanılır. Bu, farklı ekipler çeşitli kilitleme noktaları olan büyük bir makinede çalışırken veya aynı anda farklı makinelerde çalışırken gerçekleşebilir. Mekanik ekip kırmızı kilit kullanırken elektrik ekibi sarı kullanabilir. Her ekip üyesine bir asma kilit rengi de atanabilir.  Böylece ekibin bir üyesi makineyi sarı asma kilitlerle kilitlerken, diğeri mavi ile kilitleyebilir. Yada benzer özellikteki ekipmanlar aynı renklerdeki kilitlerle kilitlenebilir. Kilit renkleri alt işveren yada işletmeye dışarıdan gelen çalışanların ayrımı için de kullanılabilir.  Renklerin anlamlandırılması tamamen işletmenin kuracağı sisteme bağlıdır.

EKED Kilitlerin Genel Özellikleri

Kilitleme/etiketleme uygulamaları için özel üretilmiş, tesisteki diğer tüm kilitlerden farklı ve ayırt edilebilir özellikte olmalıdır. Kilitler kişiye özel olmalıdır. OSHA nın önerdiği 1-Kilit, 1-Anahtar, 1-Kişi  konsepti takip edilmeli, sadece tek anahtar seçeneği tercih edilmelidir. Servis ve bakım gerçekleştirirken kilitleme anahtarınızı asla iş arkadaşlarınızla paylaşmayın. Grup Kilitleme işlemini gerçekleştirirken bile, her çalışanın ayrı kilit ve anahtarı olduğundan emin olun.

Kişisel kilitler üzerinde kilit sahibinin ad, soyad, bölüm, irtibat numarası..vb  tanımlayıcı bilgileri bulunmalıdır. Asma kilitler firma adı ve logosu, asma kilit numaralandırma, departman adı, renk kodlaması vb. İle sipariş edilebilir. Asma kilit tam kapalı olmadan anahtar delikten çıkmayacak özellikte olmalıdır. (Kilit mekanizmasındaki anahtar blokaj sistemi, kilidin açık unutulmasını engeller.) Aşındırıcı kimyasallar, aşırı değişken ısılara ve UV ışınlarına yüksek direnç göstermelidir.